Οι ασχολίες και η ζωή των ανθρώπων σε παλαιότερες εποχές

Θεωρήσαμε σκόπιμο να κάνουμε μια μικρή αναδρομή, για να εξετάσουμε μερικά στοιχεία γύρω από την οικονομική ζωή του χωριού μας. θα ανατρέξουμε λίγο παλαιότερα, στα χρόνια των παππούδων μας, για να μάθουμε τις καθημερινές τους ασχολίες και, τον τρόπο επιβίωσης τους. Αν λάβουμε σοβαρά υπ' όψη, ότι ο σημαντικότερος παράγοντας επίδρασης πάνω στον άνθρωπο αποτελεί το περιβάλλον που ζει και, κινείται, τότε μπορούμε να καταλήξουμε εύκολα στο συμπέρασμα ότι, οι, κάτοικοι της Ορεινής ήταν κατά κύριο λόγο αγρότες και, κτηνοτρόφοι,. Τα εδάφη γύρω από το χωριό μας παρουσίαζαν μεγάλες δυσκολίες στην καλλιέργεια τους. Στην κυριολεξία ο αγροτόκοσμος έπρεπε να δαμάσει τη φύση. Ο μόχθος ήταν ο καθημερινός σύντροφος του αγρότη στην ποοσπάθειά του να κάνει τη γη του πιο εύφορη και αποτελεσματική. Μαζί του στον αγώνα αυτό είχε συμπαραστάτες τα φιλότιμα "ζωντανά του". Τα άλογα, τα βόδια, τα γαΐδουράκια έδιναν κι αυτά τη δίκη τους μάχη. Το όργωμα της γης με τον παραδοσιακό τρόπο αποτελούσε πραγματική Οδύσσεια. Σε περιόδους ανομβρίας το πότισμα των χωραφιών ήταν κι αυτό κάτι το πολύ δύσκολο και κουραστικό. Η ευλογημένη γη για να δώσει τους πολύτιμους καρπούς της, σιτάρι, καλαμπόκι, φασόλια, πατάτες κ.λ.π. ζητούσε ως αντάλλαγμα τον τίμιο ιδρώτα του αγρότη, Ο τρόπος λίπανσης των χωραφιών με λιπάσματα ήταν άγνωστος ακόμη. Η κοπριά των ζώων ήταν ο μοναδικός τρόπος λίπανσης των χωραφιών. Μέσα στις τόσες αντίξοες συνθήκες είχαν να αντιμετωπίσουν και, τη διασπορά του γεωργικού κλήρου σε μικρά αγροτεμάχία. Πρόβλημα οπωσδήποτε ουσιαστικό. Και να φανταστεί κανείς, ότι πολλές Φορές, όλος αυτός ο κόπος, μπορούσε να πάει χαμένος. Το χαλάζι, ή μια παρατεταμένη ανομβρία μπορούσαν να γκρεμίσουν τους κόπους μιας ολόκληρης χρονιάς.

Αρκετά όμως για τους γεωργούς. Ας δούμε λίγο και τους κτηνοτρόφους. Και η κτηνοτροφία παρουσίαζε σημαντικά προβλήματα και μπορούμε να πούμε ότι βρισκόταν στο ίδιο επίπεδο με τη γεωργία. Η κατασκευή των μαντριών ήταν απλή. Τα καλάμια και η πέτρα αποτελούσαν τα πολύτιμα υλικά. Πολλές φορές η μανία του αέρα τα γκρέμιζε κυριολεκτικά. Στους βοσκότοπους γύρω από το χωριό, τα πρόβατα, τα κατσίκια και οι λιγοστές αγελάδες έπαιρναν την καθημερινή τους τροφή. Η παρουσία του τσοπάνη απαραίτητη. Η φροντίδα για τα ζώα, μόνιμο μέλημα του. Τους ζεστούς μήνες του χρόνου τα ζωντανά ανηφόριζαν προς το βουνό. Ο χειμώνας, δύσκολος όπως πάντα, τα ανάγκαζε να πάρουν το δρόμο της επιστροφής. Οι νοικοκυραίοι έπρεπε να φροντίζουν να έχουν γεμάτες τις αποθήκες με σανό. Αν δεν προσέξεις τα ζώα, αυτά πώς θα σε προσέξουν;

Η καθημερινή εργασία του κτηνοτρόφου ήταν πολύωρη απαλλαγμένη από αργίες και γιορτές. Τα προϊόντα που έδιναν τα ζώα, γάλα, κρέας, μαλλί κ.λ.π., για να τα πάρουν, χρησιμοποιούσαν πρωτόγονα μέσα. Και η διανομή των προϊόντων αυτών ήταν επίσης δύσκολη. Όπως και να το κάνουμε πάντως η κτηνοτροφία συντελούσε αισθητά στην ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας.

Μια άλλη πηγή πόρων για την οικονομία ήταν και η υλοτομία. Ίσως το πιο επικίνδυνο επάγγελμα απ' όλα που αναφέραμε. Φυσικά αυτό είχε να κάνε ι με τον τρόπο και τα μέσα που δι έθεταν οι άνθρωποι. Τα άλογα και σ' αυτή την ασχολία αποτελούσαν πολύτιμο σύμμαχο. Οι δύσβατοι δρόμοι ήταν ό,τι χειρότερο. Φορτωμένες οι "ντάνες", όπως ονομάζουν τα δέματα των ξύλων, παραδίδονταν στους εμπόρους. Πράγματι σκληρές οι συνθήκες δουλειάς των γεωργών, των κτηνοτρόφων και υλοτόμων. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι που τώρα κάθονται στον καφενέ μ' ένα κομπολόι ή περνούν την ώρα τους μ' ένα εργόχειρο στο σπίτι, πάλεψαν σκληρά για να επιβιώσουν, Γι αυτό κι εμείς αγαπούμε και τιμούμε ιδιαίτερα και τους παππούδες και τις γιαγιάδες μας. Εδώ πρέπει να σημειώσουμε ότι ξεχωριστή ημέρα γι' αυτούς αποτελούσε το παζάρι των Σερρών. Την καθορισμένη αυτή ημέρα της εβδομάδας κατέβαζαν τα προϊόντα στην πόλη για να τα πουλήσουν. Αρκετές φορές γινόταν ανταλλαγή προϊόντων. Έδιναν τα δικά τους; κι έπαιρναν αυτά που δεν είχαν. Τώρα είναι περιττό να σας πούμε ότι το κατέβασμα στην πόλη γινόταν με τα ζώα. Η διαδρομή εξαντλητική, θύμιζαν καραβάνια τ ερήμου. Ξεκινούσαν απ' τα άγρια χαράματα χειμώνα-καλοκαίρι . Το παζάρεμα για την τιμή των προϊόντων τους ήταν σκληρό. Πολλές φορές η τιμή δεν ανταμείβει το μόχθο τους. Η ζωή όμως συνεχίζεται. Όπως όλοι οι άνθρωποι σ' όλες τις γωνιές του πλανήτη, έλπιζαν κι αυτοί για ένα καλύτερο αύριο.

Εργασία στα πλαίσια της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης
Υπεύθυνος Δάσκαλος: Ευαγγέλου Αριστείδης